Gebelikte yapılan kontrollerin amacı anne adayı ve
bebeğin sağlık durumunun izlenmesi, hamilelikle ilgili olası
risk faktörlerinin belirlenerek gerekli önlemlerin alınması,
anne adayı ve bebeğin doğuma en iyi şekilde
hazırlanmasıdır.
Gebelik takibine başlarken ilk dikkat edilecek şey gebelik haftasını doğru hesaplamaktır. Gebelik yaşı hesaplanırken son adet kanamasının başladığı
ilk gün gebeliğin başlangıcı olarak kabul edilir. Gerçekte ise
gebelik bu tarihten yaklaşık 15 gün sonraki bir ilişkide
oluşur. Kanama ya da benzeri bir sorun olmadığı sürece ilk
kontrol için ideal zaman genellikle adet gecikmesini takiben
iki hafta sonrası, yani gebeliğin altıncı haftasıdır.
Gebelik takibine başlarken ilk kontrolde amaç ultrasonografi yoluyla gebelik
kesesinin rahim içinde yerleşip yerleşmediğini saptamak ve
gebeliğin normal olup olmadığını anlamaktır. Genelde altıncı
haftada yapılan vajinal ultrasonografide bebeğin kalp
atımları görülebilir.
İlk kontrol sırasında eğer daha önceden yapılmadıysa bazı
kan ve idrar testleri yapılabilir. Tiroid fonksiyon testleri, kan sayımı, kızamıkçık testleri, demir, D vitamin ve B12 düzeyleri vb..
Gebelik takibinin en başında yani ilk 12 hafta içinde, kanama ağrı gibi yakınmalar ortaya çıkabildiği için doktorunuz size daha sık görmek isteyebilir. Ama normal koşullarda 32. Gebelik haftasına kadar aylık bazda kontrol yapılır.
Doktorunuz başka bir takip programını önermediyse gebelik
takipleri sırasnda, 32’nci haftaya kadar dört haftada bir, 32
– 36’ncı haftalar arası iki haftada bir ve sonrasında ise
haftalık takipler yapılır. Kontroller sırasında bebeğin durumu
ve gelişimi ultrasonografi ile değerlendirilir. Gebelik takibinde ultrason
incelemeleri 14’üncü haftaya kadar vajinal yoldan, daha
sonra ise karından yapılırken doktor tüm gebeliğin seyri
süresince bebeğin ve anne adayının durumunu
değerlendirmek amacıyla bazı incelemelere gerek duyabilir.
Bunlar:
- 11 ve 14’üncü haftalar arasında yapılan ve bebekte Down
Sendromu görülme riskini belirleyen, bebeğin ense
kalınlığının ölçümü ve anne adayının kanında yapılan
ikili test ve birinci düzey anomali tarama ultrasonu,
- Doktorunuz gerekli görürse Cell Free Fetal DNA testi
(anne kanında fetal DNA partikülleri incelenerek
yapılan prenetal tanı testi),
- 20 ve 24’üncü haftada yapılan detaylı fetal anatomik
incelemeye yönelik ultrasonografi,
- 24 ve 28’inci haftalar arasında gebelikte ortaya çıkabilen
şeker hastalığını taramaya yönelik kan testleri ile yine
gebelik seyri sırasında doktorun gerek gördüğü
zamanlarda isteyeceği çeşitli kan ve idrar incelemeleridir.
32’nci haftadan itibaren ise bebeğin durumunu
değerlendirmek amacıyla rutin ölçümler ve takipler yapılır.
Gebelik takibinin son dönemi, yani 36- 40. Haftalar arasında haftalık kontrollar yapılır, amniyotik sıvı miktarı, bebeğin kalp atımları değerlendirilerek doğum beklenir.