Lahusalık doğumdan sonraki ilk 6 haftalık dönemdir. Gebelik sırasında anne organizmasında meydana gelen anatomik ve fizyolojik değişikliklerin ortadan kalktığı bir süreçtir. Bu süreç plasentanın doğumuyla başlar ve üreme organlarının gebelik öncesi durumlarına dönmesiyle tamamlanır. Gebelik boyunca ve doğum sırasında özellikle rahim, vagina, memede ve psikolojik olarak birçok farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
Rahimdeki değişiklikler
Gebelik süresince giderek büyüyen ve bebeği beslemek için damarlanması artan rahimin tekrar gebelik öncesi boyutlarına gerilemesi gerekir. Doğumdan sonra 4 aylık gebelik boyutunda ve yaklaşık 1000gr ağırlığında olan rahim, doğum sonrası sürekli kasılmaların etkisiyle küçülmeye başlar, 3. hafta sonunda yaklaşık 100gr’ a geriler. Gebelik boyunca çapları artmış olan çevre damarların boyutları, tamamen gebelik öncesi düzeylere gerilemese de yeniden küçülür.
Doğumda hemen sonra lochia( löşi) adı verilen kan elemanlarından zengin bir akıntı başlar. Giderek rengi açılır, miktarı azalır ve doğum sonrası 3. haftada tamamlanır. Rahim iç zarının yeni epitel gelişimi 7-10 gün içinde başlar ve postpartum 3. haftanın sonunda epitelin rejenerasyonu ile tamamlanır..
Doğum sırasında incelen ve açılan rahim ağzı tekrar eski formuna dönse de hiçbir zaman gebelik öncesindeki gibi tamamen kapalı olmaz, balık ağzı şeklinde eski bir yırtık görünümünde kalır.
Vajina, pelvis tabanı, abdominal duvar
Doğumdan sonra vajina hacmi giderek küçülür fakat doğum öncesi dönemdeki boyutuna ulaşmaz. Vajinal flora 6. haftada normale döner. Doğumdan 6-8 hafta sonra perineal dokuların tonusu artar. Bu süreç içinde pelvik taban egzersizleri yapılarak kasların güçlenmesine yardımcı olmak gereklidir. Aksi takdirde mesanede sarkma ve ileri yaşlarda idrar kaçırma şikayetleri ortaya çıkabilir. Yumuşak ve gevşek karın duvarının normale dönüşü haftalar alır. Egzersiz iyileşme sürecini hızlandırır.